Zaśnięcie Matki Boskiej

                   

„W narodzeniu dziewictwo zachowałaś,

w zaśnięciu świata nie porzuciłaś, Bogurodzico.

Odeszłaś bowiem do życia, Matką będąc Życia,

i twymi modłami wybawiasz od śmierci dusze nasze”.

Troparion, Święto Zaśnięcia

Do powstania ikony Zaśnięcia Bogurodzicy (Koimesis) przyczyniły się teksty apokryficzne. Początki obchodzenia tego święta sięgają X wieku w Bizancjum, a XI na Zachodzie, gdy malowane były pierwsze wyobrażenia ikony. Zaśnięcie to jedno z dwunastu wielkich świąt, w kościele katolickim to święto nazywane jest Wniebowzięciem.

Ikona zaśnięcia przedstawia bardzo ważne wydarzenie, moment, kiedy Maria wraz ze swoim ciałem jako pierwsza zostaje zabrana przez Jezusa do nieba.

Całą kompozycję na ikonie można podzielić na część dolną -ziemską (widzialną, śmierci doczesnej) i w górze -boską (niewidzialną - symbolizującą życie, Zmartwychwstanie i przemienienie ludzkiej natury); każda opowiada historię śmierci Marii w inny sposób.
W dolnej części ikony na łożu spoczywa doczesne ciało Marii, która wygląda tu jakby spała z rękami złożonymi na piersi. Po obu jej stronach, u stóp i u głowy rozmieszczone są postacie dwunastu apostołów. Wśród Apostołów nie ma Tomasza, jest za to apostoł Paweł. W górze za apostołami, po prawej i po lewej stronie, stoją dwaj biskupi i płaczące niewiasty.

Mimo iż przedstawiony jest moment śmierci Matki Boga, to jednak dominuje w tej ikonie Chrystus, który przybył po duszę Marii w otoczeniu aniołów, ze wspaniałością równą przemienieniu, jest w świetlistych szatach i otoczony błękitną światłością nimbu.

Trzyma On w dłoniach małą, odzianą w biel postać – duszę Maryi, która tu wygląda, jakby była owinięta w opaski pogrzebowe.

W górnej części ikony widzimy dwunastu apostołów, przybywających w cudowny sposób na obłokach w asyście aniołów do Jerozolimy, wezwani, aby towarzyszyć umierającej Marii. W środku Maria na tronie adorowana przez trzy Anioły ukazana jest jako ta, która wyniesiona już jest do chwały niebieskiej.